Trong những năm qua, tỉnh Yên Bái luôn chú trọng trong việc ứng dụng, phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động khoa học, công nghệ đặc biệt là đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao, nhân rộng các tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất nông lâm nghiệp đã và đang có nhiều đổi mới theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, bám sát hơn vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trong những năm qua, tỉnh Yên Bái luôn chú trọng trong việc ứng dụng, phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN) vào phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động khoa học, công nghệ đặc biệt là đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao, nhân rộng các tiến bộ khoa học công nghệ trong sản xuất nông lâm nghiệp đã và đang có nhiều đổi mới theo hướng có trọng tâm, trọng điểm, bám sát hơn vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, các nhiệm vụ chuyển giao, ứng dụng các thành tựu KHCN vào sản xuất nông nghiệp ở tỉnh ta phần lớn vẫn còn giới hạn ở quy mô hộ gia đình, các hợp tác xã và trang trại sử dụng ít lao động. Số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nông lâm nghiệp ứng dụng KHCN hiện đại vào sản xuất còn rất ít, đây là rào cản trong phát triển nền nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn của tỉnh. Các sản phẩm nông nghiệp được nghiên cứu, chuyển giao ứng dụng vào sản xuất trên địa bàn tỉnh chủ yếu là tiến bộ kỹ thuật hoặc quy trình kỹ thuật canh tác, chưa có nhiều ứng dụng hay quy trình kỹ thuật trong cơ giới hóa, chế biến, bảo quản sản phẩm sau thu hoạch... Trình độ KHCN ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp còn thấp, đa số người dân vẫn chưa tiếp cận được với cách làm nông nghiệp hiện đại theo hướng bền vững. Các đề xuất nhiệm vụ KHCN chất lượng vẫn hạn chế, hàm lượng KHCN thấp, chưa có tính đột phá, vẫn thiên về truyền tải thông tin 1 chiều từ các cơ quan tổ chức tới người dân, chưa nắm bắt được đầy đủ nhu cầu từ đời sống xã hội, từ sản xuất kinh doanh, do đó chưa giải quyết được nhiều vấn đề bức thiết để giúp người phát triển kinh tế hiệu quả hơn. Để hoạt động ứng dụng, chuyển giao, nhân rộng các tiến bộ KHCN trong sản xuất nông lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả, khắc phục tối đa những hạn chế nêu trên, thì cùng với sự tham gia của các cấp các ngành trong tỉnh, trong việc đề xuất các giải pháp cơ bản, đồng bộ, toàn diện... ngành KH&CN tăng cường công tác tuyên truyền các kết quả nghiên cứu, triển khai các nhiệm vụ KH&CN trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tiếp tục đổi mới phương thức quản lý, chủ động đề xuất đặt hàng trên nguyên tắc thiết thực, hiệu quả theo hướng ưu tiên các nhiệm vụ ứng dụng tiến bộ KH&CN vào sản xuất và đời sống, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương ở từng lĩnh vực cụ thể đó là: Trong hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật: Trong lĩnh vực sản xuất nông lâm nghiệp: Tập trung nghiên cứu ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi giúp phát triển nền sản xuất theo hướng hàng hóa, chuỗi giá trị bền vững, có chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh cao. Nghiên cứu, ứng dụng các quy trình công nghệ, giải pháp kỹ thuật để bảo tồn, phục tráng, nhân giống và khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn gen một số loại cây trồng bản địa. Đẩy mạnh sản xuất, chế biến nông sản theo hướng hiện đại, hiệu quả, thân thiện với môi trường, tạo ra nhiều sản phẩm và dịch vụ đa dạng nhằm nâng cao chất lượng, giá trị và hiệu quả kinh tế. Xây dựng vùng nguyên liệu sản xuất an toàn; áp dụng quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt “GAP”; áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật trong quá trình sản xuất, thu hoạch, bảo quản sản phẩm và ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất và chế biến. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học phục vụ chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới; chú trọng ứng dụng, chuyển giao nhanh các tiến bộ công nghệ sinh học vào sản xuất gắn với các chương trình sản xuất nông nghiệp trọng điểm, sản phẩm mũi nhọn và đặc hữu của tỉnh. Tiếp tục chú trọng đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, đồng thời quản lý và phát triển cho các sản phẩm đặc sản, sản phẩm chủ lực của các địa phương trong tỉnh, nhằm nâng cao danh tiếng, giá trị của sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước.  Trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp: Tập trung nghiên cứu, chuyển giao, tiếp nhận công nghệ tiên tiến, phù hợp trong thu hoạch, bảo quản và chế biến các loại nông lâm sản, thực phẩm; ứng dụng công nghệ tiên tiến trong chế biến, sử dụng tài nguyên khoáng sản hiệu quả, tiết kiệm, đảm bảo vệ sinh môi trường, tạo sản phẩm mới, ứng dụng công nghệ mới sử dụng phế thải thay thế nguyên liệu tự nhiên ngày càng cạn kiệt; chế tạo máy móc vừa và nhỏ phục vụ sản xuất. Trong lĩnh vực công nghệ thông tin, chuyển đổi số: Tập trung ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động kinh tế - xã hội, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, công nghệ thông minh (AI) trong quản lý nguồn nước, đất đai, khoáng sản, giám sát chất lượng không khí,… ứng dụng xây dựng phần mềm trong quản lý dữ liệu, tra cứu thông tin trong các lĩnh vực, chuyển đổi số trong các cơ quan, ban, ngành và các địa phương nhằm thích ứng với Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, phục vụ xây dựng chính quyền số, nền kinh tế số, xã hội số phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.  Trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn: Tập trung nghiên cứu về một số vấn đề xã hội trong tình hình mới như: Định hướng hoàn thiện chính sách an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, ..., làm cơ sở xây dựng luận cứ khoa học giúp hoạch định các chủ chương chính sách phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; nâng cao sức khỏe cho nhân dân, phòng chống dịch bệnh; nghiên cứu, đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; điều tra, nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn và phát huy chọn lọc các giá trị lịch sử, giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của các loại hình văn hóa dân gian truyền thống, nghệ thuật cổ truyền,... Trong Lĩnh vực khoa học và công nghệ khác: Tập trung nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ trong các hoạt động đảm bảo an ninh nguồn nước (tái sử dụng nước, thu, tích trữ, điều tiết nguồn nước...); nâng cao chất lượng và sử dụng hiệu quả nhiên liệu, giảm thiểu, xử lý khí thải, tái chế và xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại giảm thiểu ô nhiễm môi trường, …  Đối với các sở, ngành, địa phương: Sở Khoa học và Công nghệ tiếp tục phối hợp cùng các sở, ngành, địa phương nhằm nâng chất lượng tham mưu của các Hội đồng tư vấn xác định, tuyển chọn nhiệm vụ khoa học, để các nhiệm vụ khoa học và công nghệ được lựa chọn triển khai sát với yêu cầu thực tiễn, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, cũng như nhu cầu của thị trường; Phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành liên quan nhằm huy động, lồng ghép các nguồn lực để triển khai nhận rộng kết quả sản phẩm của các nhiệm vụ khoa học công nghệ sau khi kết thúc; Rà soát lựa chọn các đề tài, dự án có tính thực tiễn, mang lại hiệu quả cao đã triển khai tại các địa phương, tham mưu cấp trên phân bổ, bố trí kinh phí nhằm hỗ trợ triển khai nhân rộng trong thời gian tới; Tiếp tục quan tâm lựa chọn, đề xuất đặt hàng các nhiệm vụ khoa học có tính cấp thiết của địa phương, nhằm tạo công ăn việc làm ổn định cho người dân, từng bước giúp người dân giảm nghèo bền vững, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh./.   Phan Thu Hương -Trung tâm Ứng dụng, kỹ thuật, thông tin KH&CN tỉnh Yên Bái